مبانی نظری و پیشینه دینداری و نگرش مذهبی

فهرست مطالب

مبانی نظری پایان نامه روانشناسی درباره نگرش مذهبی

دینداری

نگرش های مذهبی

کارکردهای دین و ضرورت وجوه دین

کارکرد دین و اعتقادات مذهبی به عنوان یک نیاز فطری

الگوهای دینداری

الگوی دینداری گلاک و استاک

الگوی دینداری لنسکی

نظریه های مربوط به دینداری

نظریه دورکیم

رویکرد اسمیت در مورد دین

نظریه دگرگونی ارزشی اینگلهارت

تحقیقات پیرامون نگرش مذهبی

منابع

منابع انگلیسی

همراه با منابع درون متنی بشیوه apa جهت استفاده فصل دوم پایان نامه

********************

بخشهایی از متن مبانی نظری و پیشینه پژوهش نگرش مذهبی

نگرش های مذهبی

پرورش مذهب در حقیقت مجموعه دگرگونی هایی است که در فکر و عقیده فرد به منظور ایجاد نوعی خاص از عمل و رفتار که متکی بر ضوابط مذهب باشد انجام می شود. به عبارت دیگر در سایه دگرگونی هایی که در فکر و عقیده فرد ایجاد می گردد اخلاق و عادات، آداب و رفتار، روابط فردی و اجتماعی و صورت مذهبی و شرعی می گیرند و مذهب به عنوان عامل مسلط بر زندگی فرد و جنبه های آن خودنمایی می کند ضوابط مذهبی برای روابط انسانی ضروری تر از هر گونه ضوابط دیگر است زیرا در جهان امروز که صنعت تمام جوانب زندگی بشر را تحت الشعاع قرار داده، به زحمت می توان گفت که فرد دارای وظایفی نسبت به جامعه است. مگر زیگموند فروید گمان نمی کرد که جامعه نیازی به مذهب ندارد. در عصر ما که بیماری های روانی و اضطراب ها و نگرانی ها، قربانی های متعددی از خیل آدمیان می گیرند و ضوابط مذهبی بهترین داروی شفابخش و نجات دهنده بشر از نگرانی هاست. به عقیده آدلر که از تجارب 30 ساله ی روانکاوی خود سخن میگفت: کلیه بیماران روانی که حس مذهبی خود را باز نیافتند فقط درمان نشدند.

معنویت به عنوان یکی از ابعاد انسانیت شامل آگاهی و خودشناسی می شود ، این آگاهی ممکن است منجر به تجربه ای شود که فراتر از خودمان است ،ایمونز تلاش کرد معنویت را براساس تعریف گاردنر از هوش ،در چارچوب هوش مطرح نماید و معتقد است معنویت می تواند شکلی از هوش تلقی شود زیرا عملکرد و سازگاری فرد را پیش بینی می کند وقابلیت هایی را مطرح می کند که افراد را قادر می سازد به حل مسائل بپردازند وبه اهدافشان دسترسی داشته باشد. گاردنر ،ایمونز را مورد انتقاد قرار می دهد و معتقد است که باید جنبه هایی از معنویت که مربوط به تجربه های پدیدار شناختی هستند (مثل تجربه تقدس یا حالات متعالی)از جنبه های عقلانی ،حل مسئله وپردازش اطلاعات جدا کرد.می توان علت مخالفت محققانی مانند گاردنر را به نگاه شناخت گرایانه آنان از هوش نسبت داد.

...

نظریه های مربوط به دینداری

نظریه دورکیم

امیل دورکیم در اثرش "اشکال ابتدایی حیات دینی تعریفی اجتماعی از دین به دست می دهد. ، دین نظامی است همبسته، متشکل از اعتقادات و اعمالی در برابر موجوداتی مقدس؛ یعنی مجزا و ممنوع التماس. این اعتقادات تمام کسانی را که بدان می پیوندند متحد می کند و پایه گذار اجتماعی است. وی می گوید: دین یک معنویت والاست و ما به هیچ وجه نمی توانیم آن را از زندگی فردی و اجتماعی خود جدا کنیم. استدلالات مختلف دورکیم در زمینه دین او را به یک تعریف کلی می رساند: "دین به صورت اعتقاد به یک دنیای مقدس در برابر یک دنیای غیرمقدس (پلید) تعریف می شود.

تأکید دورکیم در همبستگی مکانیکی و ارگانیکی، وجدان جمعی، نظام هنجاری حائز اهمیت است. وی در همبستگی مکانیکی معتقد است که افراد مثل هم فکر می کنند و به لحاظ رفتاری تفاوت های اندکی با یکدیگر دارند. افراد در ارزش ها، مقدسات و ... با یکدیگر مشترک اند و وظایف و کار ویژه های اقتصادی یکسانی را انجام می دهند، اما در اثر تعامل های اجتماعی، تقسیم کار، تخصصی و پیچیده شدن کارها دیگر همبستگی مکانیکی جوابگو نخواهد بود. توافق بر سر عقاید و ایده های اخلاقی کمرنگ گردیده و تمایزات سر برمی آورند. بنا به تعبیر دورکیم "در جریان گذار از همبستگی سنتی به همبستگی جدید، نوعی گسیختگی (آنومیک) در زمینه ارزش های افراد پدید می آید. به عبارت دیگر در این شرایط آدمی از سنّت های خود بریده اما به همبستگی جدید نپیوسته است".

...

پیشینه پژوهشی نگرش مذهبی

احمدی وکجباف در پژوهشی ، نگرش معنوی دانشجویان دانشگاه اصفهان و ارتباط آن با برخی ویژگی های جمعیت شناختی را مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که دانشجویان نگرش های متفاوتی نسبت به معنویت وارتباط آن با مذهب دارند . نتایج این پژوهش نشان داده است که بین نگرش معنوی وجنسیت ار تباط معناداری وجود دارد . به عبارتی زنان نسبت به مردان از نگرش معنوی بالاتری برخوردارند. همچنین بین نگرش معنوی با سن ، نمره ، پیشرفت تحصیلی ، درآمد خانواده ،گروههای مختلف تحصیلی و وضعیت تاهل رابطه ی معنی داری بدست نیامده است. ...

...