مبحث ایراد و آثار آن بر دادرسی  در آیین دادرسی مدنی

ایراد و آثار آن بر دادرسی

فصل اول – كلیات............................ 4

بخش اول – مقدمه............................ 4

بخش دوم – تعریف ایراد و انواع آن........... 6

بند اول – ایراد چیست....................... 6

بند دوم – انواع ایراد...................... 8

بند سوم – تفكیك ایراد از دفاع ماهوی........ 11

بخش سوم – احكام كلی راجع به ایرادات........ 12

بند اول – چه كسی می تواند ایراد را مطرح نماید   13

بند دوم – ایراد در كدامیك از مقاطع و مراحل دادرسی قابل طرح است....16

بند سوم – آثار طرح ایراد................... 19

بند چهارم – اثر پذیرش و رد ایراد........... 21

فصل دوم – انواع ایرادات و احكام مربوطه..... 23

بخش اول – مقدمه............................ 23

بخش دوم – ایراد عدم صلاحیت.................. 25

بخش سوم – ایراد عدم صلاحیت ذاتی............. 38

بخش چهارم – ایراد عدم صلاحیت نسبی........... 43

بخش پنجم – ایراد عدم صلاحیت شخصی............ 51

بخش ششم – ایراد امر مطروحه................. 54

بخش هفتم – ایراد دعوای مرتبط............... 59

بخش هشتم – ایراد عدم اهلیت................. 63

بخش نهم – ایراد عدم توجه دعوا.............. 67

بخش دهم – ایراد عدم سمت.................... 71

بخش یازدهم – ایراد امر مختومه.............. 76

بخش دوازدهم – ایراد عدم اثر قانونی دعوا.... 81

بخش سیزدهم – ایراد عدم مشروعیت............. 84

بخش چهاردهم – ایراد عدم جزمیت.............. 87

بخش پانزدهم – ایراد عدم ذی نفعی............ 90

بخش شانزدهم – ایراد مرور زمان.............. 94

بخش هفدهم – ایراد رد دادرس................. 97

بخش هیجدهم – ایراد عدم رعایت شرایط قانونی دادخواست  101

بند اول – لزوم پرداخت هزینه دادرسی......... 102

بند دوم – لزوم الصاق تمبر اوراق پیوست دادخواست  103

بند سوم – لزوم برابر با اصل كردن اوراق پیوست دادخواست........105

بند چهارم – لزوم الصاق تمبر وكالتی بر روی وكالتنامه های وكلای دادگستری.........106

بند پنجم – سایر نواقص مربوط به دادخواست.... 107

بخش نوزدهم – ایراد تفكیك دعوا.............. 107

بخش بیستم – ایراد اناطه.................... 109     

بخش بیست و یكم – اعتراض (ایراد) به بهای خواسته  112

بخش بیست و دوم – سایر ایرادات.............. 129

بخش بیست و سوم – نتیجه 130

======================= بخشهایی از متن:

بسمه تعالی

فصل اول - كلیات

بخش اول – مقدمه

مبحث ایرادات از مهمترین مباحث آیین دادرسی مدنی است كه فصل مستقل و مواد متعددی از قانون آیین دادرسی مدنی سابق و فعلی در خصوص آن تدوین گردیده است. این مبحث در محاكم و دادگاههای دادگستری و سایر مراجع قضایی و اداری نیز دارای جایگاه ویژه ای است و همواره مورد توجه قضات، وكلای دادگستری و اصحاب دعوا بوده است. همچنین علمای حقوق نیز در تقریرات و تألیفات خود به طور مرتب فصلی برای این موضوع تخصیص داده اند و در واحدهای درسی دانشكده های حقوق و در ضمن درس آیین دادرسی مدنی نیز مورد تدریس قرار گرفته است.

با این حال و علیرغم اینكه این موضوع مرتباً در تمامی جنبه های علمی و عملی حقوق مورد توجه حقوقدانان قرار داشته، باز هم پرداختن به این مبحث و مسایل آن و یافتن پاسخی مناسب برای مسائل وابهامات مربوطه بسیار لازم و ضروری می نماید زیرا:

اولاً – قوانین مربوط به ایراد از آغاز تدوین تا كنون دستخوش تغییرات متعددی قرار داشته و بدیهی است كه پاسخ بسیاری از ابهامات را از طریق بررسی تاریخی موضوع می‌توان حاصل نمود. ضمناً این موضوع تا كنون بطور مستقل و دقیق موردتوجه قرار نگرفته است و تحقیق در خصوص آن ضروری به نظر می رسد. بعلاوه در سالهای اخیر نیز، قواعد مربوط به ایرادات به شكل جدی تری مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفته اند و با سیستم دادگاههای عمومی هماهنگ شده اند و خود این امر نیز بررسی تطبیقی قانون سابق و فعلی را ضروری می نمایاند. از طرف دیگر، تعدادی از ایرادات و احكام و قواعد مربوط به آنها در قانون آیین دادرسی مدنی به شكل پراكنده تدوین شده اند و در نتیجه دستیابی به كلیه ایرادات برای حقوقدانان قدری مشكل است. بنابراین جمع آوری و تدوین آنها در یك مجموعه می تواند مفید و منشأ آثار علمی و عملی قرار گیرد.

...

بخش سوم - احكام كلی راجع به ایرادات:

پس از شناخت و تعریف ایراد و تفكیك آن از دفاعیات ماهوی، نوبت آن است كه احكام كلی ایرادات را مورد بررسی قرار دهیم. ابتدائاً ذكر این نكته ضروری است كه در قوانین جدید و فعلی، بیش از ده مورد از انواع ایرادات برشمرده شده اند كه بعضاً دارای آثار و احكام متفاوتی می باشند، اما در هر حال به لحاظ ماهیت یكسان آنها، دارای احكام كلی و مشتركی نیز می باشند كه این احكام با توجه به قانون سابق و قانون جدید بررسی خواهند شد. بدیهی است كه احكام، شرایط و آثر هر یك از انواع ایرادات به طور جداگانه در فصل مربوطه مورد توجه و تدقیق قرار خواهند گرفت. با توجه به این مقدمه، احكام كلی ایرادات را در چهار بند ذیل مورد بررسی قرار می دهیم:

بند اول - چه كسی می تواند ایراد را مطرح نماید.

بند دوم - ایراد در كدامیك از مقاطع و مراحل دادرسی قابل طرح است؟

بند سوم - آثار طرح ایراد چیست؟

اول - آثار طرح ایراد در جلسه اول دادرسی

دوم - آثار طرح ایراد بعد از جلسه اول دادرسی

بند چهارم - آثار پذیرش یا رد ایراد چیست؟

بند اول - چه كسی می تواند ایراد را مطرح نماید؟

منظور از سؤال فوق این است كه كدامیك از اصحاب دعوا و یا قاضی رسیدگی كننده به دعوا، حق طرح ایراد را دارا می باشند. صدر ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی به نحوی تدوین گردیده كه به نظر می رسد، طرح ایراد صرفاً توسط خوانده امكانپذیر است. اما باید گفت كه این امر اساساً مورد نظر قانونگذار نبوده بلكه طرح نمودن ایراد در برخی از موارد توسط خوانده و یا قاضی محكمه نیز امكانپذیر است، لیكن با توجه به اینكه ایراد به طور معمول توسط خوانده طرح می گردد و اساساً واجد و دربرگیرنده یك نوع دفاع مهم از سوی خوانده می باشد، لذا قانونگذار نیز با در نظر گرفتن وجه غالب اقدام به تدوین و تصویب قانون نموده است. در هر حال جهت روشن تر شدن موضوع، امكان طرح ایراد توسط خواهان، خوانده و قاضی بررسی می گردد.

اول - طرح ایراد توسط خوانده:

در اولین نگاه و مطالعه قوانین مربوطه، خوانده به عنوان اولین و صالحترین مرجع در یك دادرسی جهت طرح ایراد به نظر می رسد و حتی ممكن است تصور شود كه طرح ایراد صرفاً از حقوق خوانده می باشد زیرا آنچه در نظر اول از بررسی ایراد به ذهن متبادر می گردد این است كه طرح كردن ایراد متضمن یك نوع دفاع می باشد و از آنجائیكه «دفاع» به طور معمول از سوی خوانده ارائه می گردد، بنابر این طرح ایراد نیز مختص خوانده بوده و سایر اشخاص حق طرح ایراد را ندارند. نگارش قدیم و جدید قانون آیین دادرسی مدنی نیز این موضوع را به نحوی تأیید می نماید، در ماده 197 از عبارت «مدعی علیه» و در ماده 84 عبارت «خوانده» قید گردیده است و به نظر می رسد كه قانونگذار طرح ایراد را صرفاً در صلاحیت خوانده قرار داده است. در هر حال اگر چه همانگونه كه در مباحث بعدی خواهیم دید، طرح ایراد توسط سایر مراجع نیز امكانپذیر است، اما باید به این نكته توجه داشت كه طرح اكثر و غالب ایرادات صرفاً توسط خوانده موضوعیت می یابد و طرح آنها توسط قاضی و خواهان اساساً منتفی است. شاید همین وجه غالب ایراد می باشد كه باعث گردیده اكثر حقوقدانان آن را به عنوان یك نوع دفاع از سوی خوانده قلمداد نمایند....

...