تحقیق تاریخچه ای بر صنعت نشر در ایران

تاریخچه ای بر صنعت نشر در ایران

نسل اول ناشران ایران، گرچه به‌طور عمده در نواحی بازار و تیمچه حاجب‌الدوله و بازار بین‌الحرمین و خیابان ناصرخسرو كار خود را شروع كردند، اما به علت گسترش شهر تهران، كتابفروشی‌های خود را به خیابان شاه‌آباد و خیابان نادری < خیابان جمهوری اسلامی > و بعدها به مقابل دانشگاه نیز توسعه دادند.
یكی از نام‌های مشهور نسل اول ناشران ایران، «علمی»‌ها هستند: میرزا علی‌اكبرخان خوانساری، جد «علمی»‌ها، در خوانسار به پیشه كتابفروشی اشتغال داشت. او به تهران می‌آید و در تیمچه حاجب‌الدوله كتابفروشی دایر می‌كند. پسر او، میرزا محمد اسماعیل، ابتدا با پدر، سپس به‌طور مستقل در خیابان ناصریه (ناصرخسرو بعدی) دكانی باز می‌كند و به فكر چاپ و نشر می‌افتد.
در این زمان به او خبر می‌دهند كه روس‌‌ها در مشهد، قصد فروش چاپخانه‌ای را دارند. میرزا محمد اسماعیل (كه حالا حاجی هم شده است) به مشهد می‌رود و یك دستگاه ماشین چاپ سنگی با لوازم آن را خریداری می‌كند و با خود به تهران می‌آورد و شروع می‌كند به كار چاپ كتاب.

...

نسل اول ناشران ایران را می‌توان نسل خانوادگی و موروثی تلقی كرد كه كار نشر كتاب به‌طور سنتی از پدر به پسر یا برادر منتقل می‌گشته است. این نسل از ناشران، با آنكه از عاشقان كتاب بوده‌اند و فی‌الواقع به این كار عشق می‌ورزیده‌اند، اما صاحبان و بنیانگذاران این نسل به گروه «فرهیختگان» تعلق نداشتند. (فی‌المثل، علی‌اكبر علمی كه صاحب «بنگاه علی‌اكبر علمی» بود، خواندن و نوشتن نمی‌دانست). اینان هیچكدام با زبان‌های خارجی آشنایی نداشتند و آثاری را كه منتشر می‌كردند، از طریق مترجمان دریافت می‌كردند كه لزوماً از بهترین ترجمه‌‌ها نبود. (یكی از همین ناشران نسل اول، فی‌المثل، داستانی از یك نویسنده ایرانی دریافت می‌كند، اما آن را برای چاپ مناسب تشخیص نمی‌دهد. این ناشر به نویسنده می‌گوید بهتر است كه او یكی از آثار اشتیفن تسوایك را كه آن روزها هواخواه بسیار داشته است، ترجمه كند. در این صورت، او حتماً آن را چاپ خواهد كرد. نویسنده پس از چند ماه، همان داستان فارسی خود را، با تغییر نام‌های فارسی به آلمانی، به ناشر تحویل می‌دهد و این نوشته به نام «عشق‌‌های اشتیفن تسوایك به قلم خودش» چاپ می‌شود. به این ترتیب، از این نویسنده اطریشی، در ایران، یك كتاب افزون بر كتاب‌هایی كه او در سرزمین مادری خود چاپ كرده، منتشر شده است.

فایل فاقد منبع