پایان نامه بررسی حساسیت کانتراست با افزایش سن در بیماران مراجعه کننده به کلینیک بینائی سنجی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

فهرست مطالب

عنوان

شماره صفحه

خلاصه

1

فصل اول: مقدمه

1-1 پیشگفتار

3

1-2 کلیات

4

1-2-1 حساسیت کانتراست چیست ؟

4

1-2-2 حساسیت کانتراست

4

1-2-3 کانتراست چیست ؟

5

1-2-4 چه میزان روشنایی باید مورد استفاده قرار گیرد ؟

6

1-2-5 اندازه گیری حدت بینایی

6

1-2-6 منحنی عمل حساسیت کانتراست

8

1-2-7 عوامل موثر بر منحنی عمل حساسیت کانتراست

9

1-2-7-1 شکل و ماهیت موج

9

1-2-7-2 میزان روشنایی

9

1-2-7-3 طول بار

10

1-2-7-4 اندازه مردمک

10

1-2-7-5 سن

10

1-2-7-6 مدت ارائه

10

1-2-7-7 تاثیر بیماریها و اختلالات

1-2-7-7-1 تاثیر کاتاراکت بر حساسیت کانتراست

11

12

1-2-7-7-2 تاثیر گلوکوم بر حساسیت کانتراست

12

1-2-7-7-3 تاثیر بیماریهای رتین بر حساسیت کانتراست

12

1-2-7-7-4 تاثیر داروها

14

1-2-7-7-5 نقایص اپتیکی

14

1-2-8 تغییرات وابسته به سن در حساسیت کانتراست

16

1-2-9 روش های ارائه کانتراست

18

1-2-9-1 چارتهای چاپی

18

1) چارت آردن گریتینگ

19

2) چارت کانتراست Vistech vision C.test sys

20

3 )چارت کانتراست ریگان

21

4 )چارت حساسیت کانتراست کم کمبریج

21

5 )چارت کانتراست پلی رابسون

23

           فصل دوم: مروری بر مطالعات گذشته

2-1 بررسی متون

27

                                            فصل سوم:روش کار

3-1 روش کار

33

3-1-1 جمعیت مورد مطالعه

3-1-2 روش جمع آوری اطلاعات                                                                                  

33

34

3-1-3 زمان اجرای مراحل تحقیق

35

3-1-4 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

35

3-1-5 اهداف

35

3-1-6 فرضیات

                                       فصل چهارم : نتایج

36

4-1 معرفی متغیرها

38

4-1-1 جنس            

38

4-1-2 سن

4-1-3 حساسیت کانتراست چشم راست

4-1-4 حساسیت کانتراست چشم چپ

39

40 

41

4-1-5 حساسیت کانتراست دوچشمی                                                                                     42

4-1-6 عدسی اصلاح کننده عیوب انکساری چشم راست

4-1-7 عدسی اصلاح کننده عیوب انکساری چشم چپ

43

43

4-2  آزمون ها                                                                                                            

44

4-2-1 آزمون T

4-2-1-1 آزمون  T برای مقایسه حساسیت کانتراست چشم چپ در گروه های سنی

4-2-1-2 آزمون  T برای مقایسه حساسیت کانتراست چشم راست در گروه های سنی

4-2-1-3 آزمون  T برای مقایسه حساسیت کانتراست دوچشمی در گروه های سنی

4-2-1-4 آزمون T برای فرض برابری میزان حساسیت کانتراست در چشم چپ در دو گروه زن ومرد

4-2-1-5 آزمون T برای فرض برابری میزان حساسیت کانتراست در چشم راست در دو گروه زن ومرد

4-2-1-6 آزمون T برای فرض برابری میزان حساسیت  کانتراست دو چشمی در دو گروه زن ومرد

4-2-1-7 آزمون T برای فرض برابری میزان حساسیت کانتراست چشم چپ با عیوب انکساری اصلاحی

4-2-1-8 آزمون T برای فرض برابری میزان حساسیت کانتراست چشم راست با عیوب انکساری اصلاحی

4-2-2 آزمون همبستگی

4-2-2-1 آزمون همبستگی حساسیت چشم راست و سن

4-2-2-2 آزمون همبستگی حساسیت چشم راست و سن

4-2-2-3 آزمون همبستگی حساسیت دو چشمی و سن

                                        فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1 حساسیت کانتراست در گروه های سنی مختلف       

5-2 رابطه حساسیت کانتراست با افزایش سن

5-3 رابطه حساسیت کانتراست و جنس

5-4 مقایسه حساسیت کانتراست تک چشمی و دو چشمی

5-5 رابطه عیوب انکساری اصلاح شده و حساسیت کانتراست

5-6 نتیجه گیری

44

44

44

45

45

46

46

47

47

47

48

48

49

51

51

52

53

54

55

56

خلاصه

هدف : تعیین تغییرات حساسیت کانتراست با افزایش سن .

روش کار : از میان 110 مراجعه کننده به کلینیک بینایی سنجی پس از توضیح کامل پروژه و گرفتن رضایت اطلاعات شامل : سن ، جنس گرفته شده و در پرسشنامه مربوطه ثبت گردید .

در مرحله بعد معاینات گرفتن دید بدون عینک ، رفرکشن توسط رتینوسکوپ استاتیک ، بررسی دید با اصلاح انجام شده و از میان بیمارانی که با اصلاح ، دید کامل داشته اند تست حساسیت کانتراست پلی رابسون ابتدا تک چشمی و سپس دوچشمی در شرایط نوری     گرفته شد و نتایج بررسی شد.

نتایج :بر اساس آزمون      T     میزان حساسیت کانتراست چشم راست، چپ و دوچشمی در گروههای سنی مختلف تفاوت معنی داری داشت . 

(P-Value      چشم راست = 002/0 ؛ P-Value      چشم چپ = 003/0 ؛ P-Value  دوچشمی = 000/0 )

نتیجه گیری : از میان فاکتورهای بررسی شده بین سن و تغییرات حساسیت کانتراست ارتباط معکوس وجود دارد به طوری که هر چه سن افزایش می یابد اندازه حساسیت کانتراست کاهش می یابد ، همچنین مقدار حساسیت کانتراست دوچشمی بیشتر از تک چشمی مشاهده شد .

در این پژوهش بین جنس ، عیوب انکساری اصلاح شده و مقدار حساسیت کانتراست با افزایش سن ارتباطی پیدا نشد .

1-1 . پیشگفتار :

از‌آنجائیکه طیف وسیع تست های موجود برای ارزیابی سیستم بینایی نشان دهنده عملکرد کامل سیستم بینایی نیست اگرچه تستهایی مثل حدت بینایی ، دید رنگ و .... اطلاعات زیادی به ما می دهد ، با این حال توصیه می شود که تست های حساسیت کانتراست نیز به عنوان یکی از تستهای روتین در معاینات کلینیکی به اجرا درآید . به طوری که مشخص شده تستهای حساسیت کانتراست در بیماران دچار بیماری [1]MS ، کاتاراکت و گلوکوم بیشتر از تستهای حدت بینایی در تشخیص و بررسی عملکرد بینایی موثر است .

همچنین در افراد نرمال بدون مشکلات پاتولوژیک که از کاهش و عملکرد سیستم بینایی شکایت دارند نیز ، با انجام تستهای حساسیت کانتراست می توان اظهار نظر دقیق تری نسبت به وضعیت بینایی آنها داشت ؛ لذا درصدد برآمدیم مجموعه ای از اطلاعات راجع به این تست را جمع آوری کنیم .

2-1. کلیات :

1-2-1. حساسیت کانتراست[2] چیست ؟

حساسیت کانتراست توانایی دیدن جزئیات در مراتب کم کانتراست را اندازه گیری می کند .  اطلاعات بینایی به خصوص در مراتب کم کانتراست بسیار حائز اهمیت است :

1)  در جهت یابی و حرکت در جایی که نیاز به دیدن اشیاء ذره بین در نور کم دارد . همچنین هنگام پایین آمدن از پله ها - در ترافیک . در موقعیت حساس در نور کم به عنوان مثال دیدن به هنگام گرد و غبار ، باران و مه ، ریزش برف و شب هنگام .

2)  در انجام کارهای روزمره مواقعی که موارد متعددی از کارهای بینایی در کانتراست کم نیاز است . مثل بریدن پیاز روی سطحی با رنگ روشن ، ریختن قهوه در لیوان تیره ، بررسی کیفیت اتو کردن .

3)  در کارهای نزدیک بینایی مثل خواندن یا نوشتن وقتی اطلاعات در کانتراست کم باشد مثل کیفیت های پایین صفحات کپی شده .

1-2-2. حساسیت کانتراست

معکوس آستانه کانتراست است عدد 1 تقسیم بر کمترین کانتراستی که اشکال یا خطوط قابل تشخیص باشند .

اگر شخصی بتواند جزئیات را در کانتراست های پایین ببیند حساسیت کانتراست این فرد بالاست و بر عکس . بسته به ساختار محرکی که در اندازه گیری استفاده می شود – درجات مختلف اندازه و نشانه ها – حساسیت کانتراست فرد ارزش گذاری متفاوت را کسب می کند .

1-2-3. کانتراست چیست ؟

کانتراست با تفاوت در روشنایی میزان نور منعکس شده از دو سطح منطبق بر هم به وجود می آید .

کانتراست به روش های مختلف ساده ای تعریف می شود :

در کارهای کلینیکی بیشتر از فرمول مایکلسون Michelson استفاده می کنیم :

هم چنین تعریف وبر ( Weber ) نیز در مورد کانتراست به کار می رود :

هنگامیکه سطح تیره تر سیاه باشد و هیچ نوری را منعکس نکند کسر مساوی یک می باشد . معمولا کسر کانتراست در عدد 100 ضرب شده و با درصد بیان می شود . بنابراین حداکثر کانتراست 100 درصد است .

علامتهای چارتهای حدت بینایی نزدیک حداکثر میزان کانتراست هستند . اگر کمترین کانتراست دیده شده 5 درصد باشد حساسیت کانتراست 20=5/100 اگر پایین ترین کانتراست دیده شده توسط فرد 6/0 درصد باشد حساسیت کانتراست 170=6/0/100 است

هیچ توافق بین المللی در مورد تعریف میزان کانتراست چارتهای حدت بینایی وجود ندارد . بنابراین تولیدات مختلف این چارتها کانتراست های متفاوتی را دارد .

1-2-4. چه میزان روشنایی باید مورد استفاده قرار گیرد ؟

یک توافق بین المللی میزان روشنایی تستهای حساسیت کانتراست وجود ندارد اما توافقی برای تستهای حدت بینایی موجود است که طبق آن میزان روشنایی برابر یا بالاتر از 85 کندل بر متر مربع می باشد .

در فصل 4 ابتدا متغیرها معرفی شده سپس آزمون های لازم انجام شد و همبستگی های بین متغیرها مورد بررسی قرار گرفت ، حال در این فصل به بحث و نتیجه گیری در مورد اهداف و فرضیات این تحقیق می پردازیم :

5-1. حساسیت کانتراست در گروه های سنی مختلف طبق تحقیق MANTYJARVI ⁽⁶⁴⁾

اختلاف معنی داری در مقدار لگاریتم حساسیت کانتراست در تمام گروههای سنی مختلف مشاهده شد به غیر از چشم چپ در فاصله 1 متری همین طور که در مطالعه ما نیز ، اختلاف معنی دار آماری در تمام گروه های سنی در چشم راست ، چشم چپ و دو چشمی در فاصله 1 متری مشاهده شد که تایید کننده تحقیق فوق می باشد .

5-2. رابطه حساسیت کانتراست با افزایش سن :

در مطالعه ما ارتباط معنی دار بین اندازه حساسیت کانتراست و افزایش سن دیده شد که این همبستگی معکوس بود یعنی با افزایش سن اندازه حساسیت کانتراست کاهش پیدا کرده در تحقیقاتی که توسط Owsley ⁽¹⁰⁰⁾  و همکارانش انجام شد مقدار حساسیت کانتراست با چارت پلی رابسون با افزایش سن به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت .

همین طور در مطالعه Ross و همکارانش ⁽⁹⁶⁾  یک کاهش خطی در حساسیت کانتراست با افزایش سن در فرکانس های فضایی متوسط و بالا مشاهده شد در صورتی که ارتباط معنی داری بین کاهش حساسیت کانتراست با افزایش سن در فرکانس های فضایی پایین دیده نشد .

Christine Wright ⁽⁹⁴⁾  بیان داشت حساسیت کانتراست در نتیجه افزایش سن با محرکین با فرکانس فضایی بالا کاهش پیدا کرده که توسط چارت های دید استاندارد قابل مشاهده نبود .

درباره علت کاهش حساسیت کانتراست با افزایش سن عوامل مختلفی گزارش شد . از جمله : کاهش روشنایی رتین در نتیجه کاهش اندازه مردمک و کدورت مدیای چشم با افزایش سن . همچنین افزایش عیوب انکساری فرد با بالا رفتن سن از عوامل تاثیر گذار می باشد .

Morrison ^{(  67  )} در مطالعه خود به وسیله تداخل سنجی لیزر اثرات تغییرات به وجود آمده در اپتیک چشم ( کاهش روشنایی رتین ، عیوب انکساری بالا و کدورت مدیا ) کاهش داد و همچنان کاهش حساسیت کانتراست را نسبت به افراد جوانتر سالم مشاهده کرد .  Elliot⁽⁴⁾ عقیده داشت این میزان کاهش حساسیت کانتراست وابسته به سن در واقع به علت تغییرات عصبی در پردازش اطلاعات بینایی است .