پایان نامه رابطه مدیریت سود و حاکمیت شرکتی با اظهار نظر حسابرس

چکیده:

موضوع رساله حاضر بررسی رابطه بین مدیریت سود و حاکمیت شرکتی بر نوع اظهار نظر حسابرس می باشد. در این پایان نامه به بررسی رابطه بین مدیریت سود و حاکمیت شرکتی با حضور و بدون حضور متغیرهای کنترل پرداخته شده است. قلمرو مکانی تحقیق شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. قلمرو زمانی نیز فاصله بین سال های 1382 تا 1388 را در بر می گیرد. هدف تحقیق بررسی تأثیر و رابطه ی دستکاری و هموارسازی سود در شرکت ها با نوع اظهار نظر حسابرسان مستقل شرکت ها و بررسی تأثیر و رابطه ی مؤلفه های حاکمیت شرکتی با نوع اظهار نظر حسابرس مستقل شرکت ها و بررسی تأثیر همزمان دو متغیر فوق و ویژگی های حسابرس و مشخصات مالی شرکت های مورد رسیدگی و مشکلات حسابرس بر نوع اظهار نظر حسابرس می باشد. تحقیق شامل دو متغیر مستقل (مدیریت سود و حاکمیت شرکتی)، متغیر وابسته (نوع اظهار نظر حسابرس) و متغیرهای کنترل می باشد.

اهمیت و ضرورت تحقیق

تمایل مدیران به اعمال مدیریت سود و سوء استفاده از آن و در نتیجه ارائه اطلاعات نا درست به سهامداران آسیب جدی به اعتماد سهامداران وارد خواهد ساخت و هزاران نفر از سهامداران را متضرر و از بازار بورس فراری خواهد داد. این امر در نهایت تبعات اقتصادی وخیمی به دنبال خواهد داشت. بنابراین به دلیل اهمیت حفظ اعتماد سهامداران و به دنبال آن حفظ سلامت اقتصادی کشور و فضای حاکم بر آن، حاکمیت شرکتی به دنبال دستیابی به شیوه هایی است که براساس آن تأمین کنندگان مالی، اطمینان حاصل نمایند که از سرمایه گذاری خود در شرکت بازده مناسبی را دریافت خواهند نمود. روی آوردن گسترده مردم به بورس در سال های اخیر و رشد آن در این سال ها به همراه توسعه فیزیکی آن از طریق راه اندازی بورس های منطقه ای باعث شده عده زیادی از شهروندان در معرض منافع و مخاطرات موجود در بازار و شرکت ها قرار گیرند. این امر ضرورت وجود حاکمیت شرکتی را روزافزون کرده است.

با توجه به اینکه در تحقیق پیش روی، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مورد ارزیابی قرار می گیرند و صورت های مالی این شرکت ها نیز توسط حسابرسان مستقل مورد رسیدگی قرار می گیرند و تأثیری که مدیریت سود از طریق نشان دادن نادرست بهبود کارایی مدیریت و حاکمیت شرکتی می توانند بر نوع اظهار نظر حسابرس داشته باشند و به تبع آن، سرمایه گذاران نیز با اتکا به گزارش حسابرس و نوع اظهار نظر وی متأثر خواهند شد.

تعریف مدیریت سود

جونز و مارشا تعریف جامعی در خصوص مدیریت سود ارائه نموده اند. به عقیده آنها مدیریت سود (دستکاری سود) زمانی اتفاق می افتد که مدیران با استفاده از قضاوت (تشخیص) در گزارشگری مالی و ساختار مبادلات جهت گمراه نمودن بعضی از ذینفعان (شامل سهامداران، اعتبار دهنگان، کارکنان، دولت، سرمایه گذاران و ...) درباره عملکرد اقتصادی شرکت با تحت تأثیر قرار دادن نتایج قراردادی که به ارقام حسابداری گزارش شده وابسته است، در گزارشگری مالی تغییر ایجاد می کنند.

دی (1988) بیان می کند که مدیریت سود معمولا از استفاده مدیران از مزایای عدم تقارن اطلاعاتی ناشی می شود. وی حداقل دو مسأله مهم را مطرح نموده است. اولا، برای افزایش پاداش مدیران که توسط سرمایه گذاران تأمین می شود، سود دستکاری می شود و ثانیا، سرمایه گذاران بالفعل تمایل دارند که بازار برداشت بهتری از ارزش شرکت داشته باشد. بنابراین، انتقال ثروت بالقوه از سرمایه گذاران جدید به سرمایه گذاران قدیمی که ایجاد کننده یک تقاضای داخلی برای مدیریت سود هستند، به وجود می آید.

هموارسازی سود نوعی عمل آگاهانه است که توسط مدیریت و با استفاده از ابزارهای خاصی در حسابداری جهت کاستن از نوسانات در سود انجام می گیرد. به گفته لئوپولد.ای.بی. "هموارسازی سود بیشتر عملی سفسطه آمیز و موذیانه است. به ندرت بر اساس دروغ های آشکار انجام می گیرد، زیرا هموارسازی سود بیشتر در اثر تعبیر و تفسیر به دست آمده از اصول و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری حاصل می گردد. به بیان دیگر هموارسازی سود در محدوده اصول و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری صورت می پذیرد".

در هموارسازی سود، به واسطه جا به جایی که در درآمد و هزینه ها انجام می گیرد سود یک یا چند دوره مالی تغییر یافته و تعدیل می شود. در واقع می توان گفت، هموارسازی سود، عمل عالمانه ای است که توسط مدیریت انجام می پذیرد. در فرهنگ حسابداری کهلر تعریف هموارسازی سود بدین گونه ارائه گردیده است: "هموارسازی سود عبارت است از هر شیوه طراحی شده به منظور حذف بی نظمی داده ها، همانند پستی و بلندی های غیر معمول در منحنی که می تواند نتیجه شرایط غیر مستمر عملیاتی باشد". ...

حاکمیت شرکتی

حاکمیت شرکتی در ابتدای قرن بیست و یکم، دوباره به عنوان یکی از مهم ترین مباحث کسب و کار مطرح شده است. بررسی ادبیات موجود نشان می دهد که هیچ تعریف مورد توافقی در مورد حاکمیت شرکتی وجود ندارد، تفاوت های چشمگیری در تعریف بر اساس کشور مورد نظر وجود دارد. حتی در آمریکا یا انگلستان نیز رسیدن به تعریف واحد کار چندان آسانی نیست. تعریف های موجود از حاکمیت شرکتی در یک طیف وسیع قرار می گیرند. دیدگاه های محدود در یک سو و دیدگاه های گسترده در سوی دیگر طیف قراردارند. در دیدگاه های محدود، حاکمیت شرکتی به رابطه شرکت و سهامداران محدود می شود. این، الگویی قدیمی است که در قالب نظریه نمایندگی بیان می شود. در آن سوی طیف، حاکمیت شرکتی را می توان به صورت شبکه ای از روابط در نظر گرفت که نه تنها میان شرکت و مالکان آنها (سهامداران)، بلکه میان شرکت و تعداد زیادی از ذینفعان از جمله کارکنان، مشتریان، فروشندگان، دارندگان اوراق قرضه و ... وجود دارد. چنین دیدگاهی در قالب نظریه ذینفعان دیده می شود. ...