پایان نامه انطباق برنامه درسی با نیازهای دانشجویان

بررسی میزان انطباق برنامه درسی اجرا شده با نیازهای دانشجویان

آموزش و پرورش یا تعلیم و تربیت دارای مفهوم و کاربرد گسترده و پیچیده و در نتیجه مبهمی است. در تعریف این مفهوم، نه تنها میان مردم عادی، بلکه میان صاحب نظران تعلیم و تربیت هم اختلاف نظر وجود دارد. همچنین مفاهیمی مانند سوادآموزی، کارآموزی، بارآوردن، پروردن، تأدیب، اجتماعی کردن، و ... نیز جزئی از آموزش و پرورش محسوب می شوند یا با آن همپوشی دارند. درباره مفهوم آموزش و پرورش باید در نظر داشت که آموزش و پرورش منحصر به افراد، زمان، مکان، یا عمل خاصی نیست. یعنی به طور مشخص آموزش و پرورش منحصر به مدرسه، کودکان، یا آموزش دروس خاصی نیست، بلکه آموزش و پرورش برای همه و در هر زمان و مکانی است. وظیفه نظام آموزشی ایجاد و انتقال رفتارها و نگرش های مطلوب و مورد نیاز جامعه و فراگیران از طریق برنامه های درسی با هدایت معلمان است. در نظام کنونی ما تأکید بر مواد و محتوای درسی نسبت به سایر مؤلفه های آموزشی بی شمار است و کتاب درسی یکی از مهم ترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان محسوب می شود و یکی از مهم ترین نقش ها را ایفا می نماید به عبارت دیگر در کشور ما بیشتر فعالیت های آموزشی در چارچوب کتاب درسی صورت می گیرد در نظام آموزش و پرورش رسمی ما، فعالیت های سازمان نهضت سوادآموزی به لحاظ مخاطب کم سواد و بی سواد که رقم قابل توجهی از جمعیت 10 سال به بالا کشور را شامل می شود از اهمیت خاص و قابل توجهی برخوردار است. تحقیقات نشان داده که سوادآموزی در توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، دینی و سیاسی اثر مثبت داشته است که در این میان سهم منابع و کتاب های آموزشی را نباید نادیده گرفت. محتوای کتاب های آموزشی بزرگسالان نقش حیاتی در بهبود زندگی آن ها دارد و اگر در ارتباط با مسائل و نیازهای شان باشد مورد استفاده قرار گرفته و عملاً مؤثر خواهد بود. آموزش سوادآموزان زمانی نقش خود را خوب ایفا می کند که محتوای آموزش تدوین شده دربرگیرنده اهداف برنامه درسی باشد. ...

به منظور تعیین میزان مناسب بودن محتوای تعیین شده برای فراگیران باید محتوا مورد ارزشیابی قرار گیرد و از جنبه های مختلف تحت عنوان تحلیل کتب درسی بررسی شود. یکی از این جنبه ها اهداف برنامه درسی دوره سوادآموزی است که در قالب دو کتاب تدوین شده است. به منظور تعیین میزان کفایت و پوشش محتوای تعیین شده برای سوادآموزان نیز لازم است محتوای این دوره مورد ارزشیابی قرار گیرد، هر چه میزان انطباق محتوای کتاب های درسی با اهداف تعیین شده بیشتر باشد توفیق تحقق اهداف دوره بیشتر خواهد بود. در این راستا پایان نامه حاضر در صدد است محتوای دوره ی سوادآموزی را در راستای کفایت و پوشش اهداف برنامه درسی دوره ی سوادآموزی برای کتاب های تازه تالیف بررسی کند. بنابراین پژوهشگر به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که آیا برنامه های درسی اجرا شده مدیریت آموزشی با نیازهای دانشجویان منطبق است؟

مدیریت آموزشی

مدیریت آموزشی به معنی عام، برنامه ریزی، سازمان دهی، هدایت، هماهنگی و نظارت و ارزشیابی فرایند آموزش تعریف شده است. اما مدیریت به معنی خاص، به صورت های زیر تعریف می شود: مدیریت آموزشی، راهنمایی، مددکاری و ایجاد محیط مناسب برای فعالیت آموزشی است.

مدیریت آموزشی، فراگردی اجتماعی است که مستلزم ایجاد، نگهداشتن، برانگیختن، کنترل کردن و وحدت بخشیدن نیروهای انسانی و مادی می باشد که به طور رسمی و غیر رسمی در درون یک نظام واحد شکل و سازمان می یابند، تا هدف ها و مقاصد آموزشی را تحقق بخشند. مدیریت آموزشی، فرایند هماهنگ کردن استعدادهای آدمی و بهره گیری از شرایط محیطی برای اهداف آموزشی است. با توجه به آنچه گفته شد، مدیریت آموزشی غالبا به معنی خاص، مورد نظر است. یعنی مدیریت آن بخشی از فعالیت های سازمان های آموزشی است که مستقیما با امر آموزش و پرورش و یادگیری مرتبط است. از جمله، فعالیت های مربوط به برنامه های آموزشی، مواد و محتوای دروس، روش ها و وسایل آموزشی، مشاوره و راهنمایی تحصیلی، اقدامات آموزشی مکمل، امور معلمان و دانش آموزان.

برنامه درسی اجرا شده

اصطلاح برنامه درسی از نظر لغت شناسی، ریشه در واژه لاتین دارد که به معنای میدان مسابقه یا میدانی برای دویدن است. از تعریف بالا روشن می شود که : برنامه های درسی همچون میدان مسابقه که آغاز و پایان مشخص و تعریف شده دارد مستلزم آغاز، پایان و مسیر کاملاً مشخص و از پیش تعریف شده ای است. دومین ویژگی قابل استنباط از واژه برنامه درسی با عنایت به ریشه لغوی عبارت است از همچون موانعی که در مسیر مسابقه فراهم شده است و عبور از آنها به طوری فزاینده دشوارتر می شود، برنامه های درسی نیز به طوری پیش رونده، دشوارتر می شوند.

نیازها

نیازهای فردی: نیاز های فردی را به مفهوم پرورش توانایی ها، خلاقیت، خود آگاهی و خویشتن یابی دانسته است.

نیازهای عملی: نیازهایی است که از طریق آموزش قابل رفع است نیازهای عملی عبارت اند از نیازهای منعکس کننده تقاضاهای آموزشی و یا هدف های آموزشی هستند.

نیازهای اجتماعی: نیازهای اجتماعی به مفهوم پرورش دگر آگاهی، تعاون و اشتراک مساعی برای ساختن محیط اجتماعی زیست دانسته است. مجموعه مهارت ها و توانمندی ها که افراد را برای مواجهه با اجتماع و شرایط خاص آن آماده می گرداند.

نیازهای شغلی: این نیازها مهارت و دانش های ویژه ای را در زمینه نیمرخ شغلی، نقش های اجتماعی با حرفه اجتماعی که فراگیران باید در آینده به آن مجهز شوند منعکس می کنند.

کارکردهای مدیریت آموزشی

فراگرد مدیریت را غالبا به کارکردها یا وظایف مدیریت تفکیک و تجزیه می کنند. منظور از کارکرد، فعالیتی مهم و اساسی است که در نیل به هدف، ضرورت دارد. هنری فایول، اولین کسی که وظایف مدیریت را تقسیم کرده، معتقد است وظایف اساسی مدیریت عبارتند از:

برنامه ریزی: یعنی تعیین هدف، یافتن و ساختن راه ها و وسایلی که رسیدن به هدف را امکان پذیر می سازد و همچنین پیش بینی کارهایی که باید در آینده انجام گیرد.

سازمان دهی: یعنی ترکیب و تخصیص افراد، منابع و امکانات میان افراد و واحدهای مختلف سازمان و همچنین هماهنگی بین آنها به منظور رسیدن به اهداف سازمان.

فرماندهی: یعنی هدایت و جهت دهی افراد در انجام دادن کارها.

هماهنگی: یعنی به هم پیوستن و وحدت بخشیدن همه امکانات و منابع مادی و انسانی و مچنین فعالیت ها، که برای رسیدن به هدف سازمان ضرورت دارد.

کنترل کردن: یعنی رسیدگی به اینکه آیا کلیه برنامه ها و عملیات انجام شده طبق مقررات و دستورات صورت می گیرند یا خیر.